การกระทำเพื่อป้องกันโดยชอบด้วยกฎหมายเป็นเหตุยกเว้น หากแต่การกระทำเพื่อป้องกันจะต้องครบหลักเกณฑ์ คือ 1. มีภยันตรายซึ่งเกิดจากการประทุษร้าย 2.ภยันตรายนั้นต้องเป็นภยันตรายอันละเมิดต่อกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นการละเมิดกฎหมายอาญาหรือกฎหมายแพ่ง และไม่ว่าจะเกิดจากการกระทำโดยเจตนาหรือโดยประมาท ถ้าภยันตรายนั้นไม่ได้ละเมิดต่อกฎหมายก็จะอ้างกระทำเพื่อป้องกันไม่ได้ 3. ภยันตรายนั้นก็ต้องใกล้จะถึง หมายถึง ภยันตรายกำลังจะเกิดขึ้นหรือได้เกิดขึ้นแล้วและภัยยังคงอยู่ ส่วนการกระทำเพื่อป้องกันล่วงหน้าก็ให้กระทำได้ ถ้าเห็นได้ว่าหากไม่กระทำเพื่อป้องกันล่วงหน้าต่อมาภยันตรายก็จะเกิดขึ้น หรือแม้ไม่ได้กระทำล่วงหน้าแต่ขณะเกิดเหตุผู้กระทำก็จะต้องกระทำเช่นนั้นเพื่อป้องกันอยู่ดี 4. การป้องกันซึ่งจะไม่เป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 68 ก็ต้องกระทำไปพอสมควรแก่เหตุ โดยพิจารณาจากหลักวิถีทางน้อยที่สุดหรือหลักการได้สัดส่วนถ้าการป้องกันเกินกว่าเหตุก็ยังมีความผิดเพียงแต่ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดไว้สำหรับความผิดนั้นเพียงใดก็ได้ ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 69