จ้างงาน/เลิกจ้างอย่างไรให้ปลอดภัยต่อคดีแรงงาน
คดีแรงงานจำนวนมากเกิดจากเอกสารไม่ครบ ขั้นตอนไม่ถูกต้อง หรือสื่อสารไม่ชัดเจน บทความนี้สรุปแนวทาง “ตั้งแต่เริ่มจ้างจนถึงเลิกจ้าง” ให้ธุรกิจลดความเสี่ยงและทำงานได้อย่างมืออาชีพ (เป็นข้อมูลเชิงแนวทางทั่วไป—รายละเอียดควรให้ทนายตรวจเคสจริงก่อนตัดสินใจ)
1) ก่อนเริ่มงาน: ตั้งต้นให้ถูกตั้งแต่วันแรก
- สัญญาจ้างลายลักษณ์ ระบุหน้าที่ เวลาทำงาน ค่าจ้าง ทดลองงาน ความลับ/ทรัพย์สินทางปัญญา
- Work Rules/คู่มือพนักงาน ข้อปฏิบัติ วินัย ขั้นตอนร้องเรียน ลงชื่อทราบ
- บันทึกข้อมูลลูกจ้าง ตำแหน่ง อัตราค่าจ้าง วันเริ่มงาน เอกสารประกอบการจ้าง
2) ระหว่างทำงาน: บริหารผลงานและ วินัยให้มีหลักฐาน
- กำหนด KPI/OKR และรอบประเมินที่ชัดเจน
- สำรวจ/เตือน/ตักเตือน เป็นลายลักษณ์อักษรเมื่อมีปัญหา (บันทึกเหตุและพยาน)
- ใช้แผน PIP (Performance Improvement Plan) เมื่อผลงานต่ำกว่าเกณฑ์
- บันทึกการประชุม/การรับทราบของพนักงานทุกครั้ง
3) เลิกจ้าง: โฟกัสขั้นตอนเอกสารและการสื่อสาร
ขั้นตอนหลักที่ควรมี
- หนังสือเลิกจ้าง ระบุเหตุ วันมีผล รายการเงินที่จ่าย และช่องทางรับหนังสือ
- สรุปบัญชีเงิน เช่น ค่าจ้างค้างจ่าย วันลาไม่ใช้ สิทธิอื่นตามข้อตกลง (ถ้ามี)
- คืนทรัพย์สินบริษัท บัตร ระบบ อุปกรณ์ เอกสารเชิงพาณิชย์/ข้อมูลส่วนบุคคล
- อธิบายสิทธิการอุทธรณ์/สอบถาม และช่องทางติดต่อ HR/ผู้บริหาร
โครงหนังสือเลิกจ้าง (ตัวอย่าง)
เรื่อง: เลิกสัญญาจ้าง
เรียน: [ชื่อพนักงาน] ตำแหน่ง [ตำแหน่ง]
บริษัทมีความจำเป็นต้องเลิกจ้างท่าน โดยมีผลตั้งแต่วันที่ [วันที่] ด้วยเหตุ [สรุปเหตุอย่างเป็นธรรม]
บริษัทจะจ่ายเงินดังต่อไปนี้: [รายการเงินที่ชัดเจน] และดำเนินการส่งมอบ/คืนทรัพย์สินตามขั้นตอนแนบท้าย
* ตัวอย่างเพื่อโครงสร้างเท่านั้น—กรุณาให้ทนายตรวจถ้อยคำจริงทุกครั้ง
4) ทางเลือกแทนเลิกจ้าง
- ย้ายงาน/ปรับหน้าที่ ภายใต้ข้อตกลงและไม่เสียสิทธิ์สาระสำคัญ
- พักงานชั่วคราว (ตามเงื่อนไขที่ยุติธรรมและสอดคล้องกฎหมาย)
- เจรจายุติสัญญาโดยสมัครใจ พร้อมหนังสือเลิกข้อเรียกร้องที่ชัดเจน
5) เช็กลิสต์ที่ HR/ผู้บริหารควรเตรียม
- สำเนาสัญญาจ้างและคู่มือพนักงานฉบับที่ลงชื่อ
- บันทึกเตือน/บันทึกเหตุ และ PIP (ถ้ามี)
- สรุปเงินค้างจ่าย เอกสารภาษี ใบผ่านงาน (ถ้าต้องการ)
- แบบฟอร์มคืนทรัพย์สิน/ปิดสิทธิ์ระบบ
- บันทึกการรับทราบเอกสารโดยลูกจ้าง
คำแนะนำสำคัญ
- หลีกเลี่ยงถ้อยคำกำกวม/ตีความได้หลายแบบในเอกสาร
- สื่อสารอย่างสุภาพ ตั้งอยู่บนข้อเท็จจริงและหลักฐาน
- ตรวจสอบเอกสารก่อนลงนามทุกครั้ง โดยเฉพาะกรณีซับซ้อน
บทความนี้เป็นแนวทางทั่วไป ไม่ใช่คำแนะนำทางกฎหมายเฉพาะกรณี
ต้องการผู้เชี่ยวชาญช่วยวางขั้นตอนเลิกจ้างให้ปลอดภัย?
ทีมงาน VP Partners พร้อมช่วยตรวจเอกสาร วางแผนสื่อสาร และลดความเสี่ยงคดีแรงงาน